Oscar Rehberi ’13: Yabancı Dilde En İyi Film

– Sandra Bullock, A Separation’a Yabancı Dilde En İyi Film ödülünü veriyor. –

Yabancı Dilde En İyi Film dalı Amerikalılar tarafından pek umursanmasa da, okyanusun bu tarafında epey heyecan yaratıyor. Tarihi boyunca Vittoria De Sica, Akira Kurosawa, Federico Fellini, Ingmar Bergman, Costa-Gavras, Luis Bunuel, François Truffaut, Istvan Szabo, Bille August, Pedro Almodovar ve Asghar Farhadi gibi pek çok önemli sinemacıyı ağırlamış bu kategori. Bu yıl da yine çok değer verdiğimiz Paolo Sorrentino ile Thomas Vinterberg’in yanı sıra kendi ülkelerinin önemli yönetmenleri arasında yer alan Felix Van Groeningen, Rithy Panh ve Hany Abu-Assad’ı filmleri yarışıyor. Ama biz geleneği bozmayıp adaylardan evvel, oylama sistemini konuşalım isterseniz.

Bir kere bu kategorinin ilk önemli kuralı başvuran filmin tamamen ABD dışında yapılmış olup, ağırlıklı olarak İngilizce hariç bir dile çekilmesi. Eğer bu iki altın kaideye uymuyorsa Akademi gözünü kırpmadan o yapımı diskalifiye edebiliyor. Ayrıca bir de kendi ülkesindeki vizyon tarihine önem veriyorlar. Mesela bu sene başvuran adayların 1 Ekim 2012 – 30 Eylül 2013 tarihleri en az 7 gün gösterim yapmış olması gerekiyor. ABD’de gösteriem girip girmemesi ise bir önem teşkil etmiyor. Her ülkeden sadece bir film gönderilmesine izin veren Akademi, aynı zamanda da o yapımı seçecek komite konusunda da katı kurallara sahip. Hatta Ağustos öncesinde seçici kurulların tam listelerini bile istiyor. Sonrasında oylama süreci start alıyor tabii. Geçtiğimiz yıllarda iki komite ayrı ayrı kısa listeyi oluşturuyordu. Fakat artık buna dair resmi bir bilgi bulamadım Akademi’nin kendi sitesinde. Kağıt üzerinde yer almasa da gayriresmi olarak hala komitelerin farklı yaklaşımlara sahip olduğunu söylemek mümkün.

Bu yılın beş adayı haricinde finalistler arasında An Episode in the Life of an Iron Picker (Bosna Hersek), The Grandmaster (Hong Kong), The Notebook (Macaristan) ve Two Lives (Almanya) vardı. Hatta Weinstein’in elinde olan The Grandmaster, kostüm tasarımı ve görüntü yönetimi dallarında adaylık almayı bile başardı. Fakat burada yerini The Missing Picture’a kaptırmış gibi gözüküyor. Ayrıca başvurmasına rağmen finalistler arasına kalamayanlar var bir de. Her biri çok değerli yapımlar olduğu için isimlerini saydıkça üzülüyorum. Asghar Farhadi’nin başyapıtı The Past (İran), Paulina Garcia’nin muazzam performansıyla aklımızı başımızdan alan Gloria (Şili) ve kusursuz senaryosuyla karnınıza bir yumruk indiren Child’s Pose (Romanya) benim ilk aklıma gelenler. Eminim Neighboring Sounds (Brezilya), In Bloom (Gürcistan), Gabrielle (Kanada), Bethlehem (İsrail), Ilo Ilo (Singapur) ve Wadjda’yı (Suudi Arabistan) da burada görmek isteyenler vardır.

Gelelim kimin kazanacağına… Açıkçası genelin aksine, ben The Great Beauty’nin favori olduğuna inanmıyorum. Ödülü hak ettiğine hiç şüphe yok; fakat Akademi üyelerinin filme olumlu bir tepki vereceğinden şüpheliyim. Üyelerin beş adayı da bizzat Akademi tarafından yapılan gösterimlerde izlemek zorunda olması Sorrentino için avantaj mı olacak, yoksa dezavantaj mı hep beraber göreceğiz. Filmleri evde izlemeleri kati surette kabul edilmediği için The Hunt ve özellikle The Broken Circle Breakdown’ın çok büyük şansı olduğuna inanıyorum. A Prophet karşısında kazanan The Secret in Their Eyes ve The Class’i sollayan Departures, duygusal oylarla öne çıkmıştı. Bana kalırsa bir benzeri de Belçika’nın başına gelebilir. Hem de yaş ortalaması yüksek olanların country müziği duyunca da kendilerinden geçeceklerine hiç şüphem yok. Ya da belki de tamamen yanılıyorumdur. Sorrentino bileğinin hakkıyla ödülünü alır. Ama şimdilik bu ihtimale pek inanmadığımı söylemem gerek. Unutmadan Omar’ın da en az diğer üç aday kadar güçlü olduğunu ekleyebilir miyim? Abu-Assad, Farhadi’nin melodramlardaki muazzam üslubunu kendi ülkesinden bir hikayeye taşımış. Filmekimi ve Randevu İstanbul’da kaçıranlar, 2013’ü Omar’ı izlemeden kapatmasınlar.

Kazanacak: The Broken Circle Breakdown
Kazanabilir: The Hunt ya da The Great Beauty
Kazanmalı: The Great Beauty
Aday olmalıydı: The Past, Child’s Pose & Gloria

THE BROKEN CIRCLE BREAKDOWN (Belçika)

Belçika’nın yedinci Oscar adaylığı. Daha evvel Peace in the Fields (1970), The Music Teacher (1988), Daens (1992), Farinelli (1994), Everybody’s Famous! (2000) ve Bullhead (2011) ile aday olmuşlar. Ama hala bir ödülleri yok. 1967’den beri düzenli olarak bu kategoriye başvuran Belçika’nın aday olan yapımlarından ikisi Gerard Corbiau imzası taşıyor.

THE GREAT BEAUTY (İtalya)

İtalya’nın yirmisekizinci Oscar adaylığı. Bu kategoride en çok ödül alan ülke ünvanını korumaya hala devam ediyorlar. Onüç Oscarlar’ı var. Shoeshine (1947), The Bicycle Thief (1949) ve The Walls of Malapaga (1950) Onur Ödülü almış. Aday olup Oscar kazanan İtalyan filmleri ise La Strada (1956), Nights of Cabria (1957), 8½ (1963), Yesterday, Today and Tomorrow (1964), Investigation of a Citizen Above Suspicion (1970), The Garden of the Finzi-Continis (1971), Amarcord (1974), Cinema Paradiso (1989), Mediterraneo (1991) ve Life is Beautiful (1998). Sadece aday olanları da sıralayalım: Big Deal on Madonna Street (1958), The Great War (1959), Kapò (1960), The Four Days of Naples (1962), Marriage Italian-Style (1965), The Battle of Algiers (1966), The Girl with the Pistol (1968), Scent of a Woman (1975), Seven Beauties (1976), A Special Day (1977), Viva Italia! (1978), To Forget Venice (1979), A Leap in the Dark (1980), Three Brothers (1981), The Family (1987), Open Doors (1990), The Star Maker (1995) ve Don’t Tell (2005). Ayrıca The Unknown Woman (2007) da finalistler arasına kalmayı başarmış, ama aday olamamıştı.

THE HUNT (Danimarka)

Danimarka’nın onuncu Oscar adaylığı. Babette’s Feast (1987), Pelle the Conqueror (1988) ve In a Better World (2010) ile toplamda 3 Oscar aldılar. Qivitoq (1956), Paw (1959), Harry and the Butler (1961), Memoires of a Marriage (1989), After the Wedding (2006) ve A Royal Affair (2012) aday olmayı başaran Danimarka yapımları arasındaydı. SuperClasico (2011) ise finalistlerden biri olmasına rağmen ilk beşe girmeyi başaramamıştı ne yazık ki.

THE MISSING PICTURE (Kamboçya)

Kamboçya’nın ilk Oscar adaylığı. Daha evvel sadece 1994 ve 2012’de film yollamışlar. Hatta 1994’de yolladıkları Rice People (1994)’ın yönetmeni de The Missing Picture da kamera arkasına geçen Rithy Panh’mış.

OMAR (Filistin)

Filistin’in ikinci Oscar adaylığı. Omar’ın yönetmeni Hany Abu-Assad tarafından çekilen Paradise Now (2005) ülke adına Oscar’a aday olmayı başaran ilk filmdi, ama kazanamamışlardı. 2003’den bu yana Oscar yarışına dahil olmaya çalışan Filistin toplamda sadece 6 film göndermiş.