Oscar 2017

Oscar Rehberi ’16: Yabancı Dilde En İyi Film

9 Şubat 2017

tarihinde yayınlandı.

Umur Çağın Taş

2 adaylık | 0 ödül

Kuralları en karışık olan dallardan birine geldik. Adım adım ilerleyelim istiyorsanız. Öncelikle filminizin kendi ülkenizde 1 Ekim 2015 ve 30 Eylül 2016 arasında minimum yedi gün arka arkaya gösterilmiş olması gerekiyor. Ama ABD’de gösterilmiş olması ya da olmaması pek mühim değil. Her ülke sadece bir başvuru yapabiliyor. Bu başvuruların kayıtları Oscar’a bir formla birlikte gönderiliyor. Ve tabii ki de bu yapımın ağırlıklı olarak İngilizce’den farklı bir dile sahip olması şart. Daha evvel sırf yabancı dil ön koşulunu ihlalden pek çok diskalifiyeye rastladık. Başvuru süreci tamamlandıktan sonra da tam liste duyuruluyor ve gösterimler başlıyor.

Akademi yeni bir panel işine girdi. Başvuru sayısı arttığından üç gruba böldüler filmleri. Ve her gruptan belli bir sayıda film izlemez, gösterimlere katılmazsanız oy kullanamıyorsunuz. Adaylar belirlenirken yabancı film dalında her sene oy kullanma hakkına sahip olanlar değişiyor ve gönüllüler seçiliyor. Yalnız branşın yönetici komitesi sabit. Önce gönüllüler kısa liste içinden seçimlerini yapıyor ve altı film çıkarıyor. Ardından yabancı film dalının yönetici komitesi de kısa listeye üç film ekliyor ve hepimizin yakından takip ettiği finalistler duyuruluyor. Akademi bu dokuz filmi New York, Los Angeles ve Londra’da gösterimlerle üyelerine sunuyor. Ardından da ikinci bir oylamayla adaylar belirleniyor.

İki önemli bilgi daha ekleyeceğim. Mesela Toni Erdmann bu sene aday olduğu için eğer ABD’de 2017’de gösterime girmiş olsaydı tekrar Oscar’ın diğer kategorilerinde yarışmaya hak kazanamazdı. Ayrıca son iki senedir ödül ülkeye değil, direkt filmin yönetmenine veriliyor. Yani aldıkları heykelin altında Asghar Farhadi ya da Maren Ade yazacak. Ki bu anektodla da yarışa dair ufak bir ipucu verdim sanırım. Cannes’dan bu yana eleştirmenlerin favorisi sandığımız Toni Erdmann, okyanusun diğer tarafına geçtiğinde ciddi bir darbe yedi aslına bakarsanız. Eleştirmen birliklerinin ödülleri dağıtılırken her daim Elle ve The Handmaiden’ın gölgesinde kaldı. Yalnız burada iki film de aday değil. Fakat Toni Erdmann’ın bu sefer de The Salesman ile mücadele etmesi gerekiyor. Peki Asghar Farhadi’nin beklenmedik atağı nasıl gerçekleşti?

Malum, ABD’de politik anlamda çok sıkıntılı günler geçiyor. Müslüman ülkelere konulan ABD’ye giriş yasağı Farhadi ile ekibini de etkiledi. Şu an bu yasağın kaldırılmasıyla ilgili ciddi bir mücadele var ve muhtemelen de Oscar haftasında usta yönetmen Los Angeles’a uçabilecek. Fakat yaptığı resmi duyuruda bu yaşadığı sevimsiz olaydan sonra törene teşrif etmeyeceğini söylemişti. Dolayısıyla adı lazım olmayan yeni ABD başkanına epey orta parmak çekileceğini düşündüğümüz gecede The Salesman’in de bu ateşli atmosfere uygun bir kazanan olacağına inanıyorum. Toni Erdmann, Jack Nicholson ve Kristen Wiig’li ABD versiyonuyla sosyal medyada gündemi işgal etse de Farhadi’nin başyapıtı karşısında ciddi anlamda güç kaybetti. Gerçi her iki sonuç da beni şaşırtmaz; fakat şu noktada Maren Ade’nin Oscar alacağını düşünmek fazlasıyla iyimser kaçıyor.

Kazanacak: The Salesman
Kazanabilir: Toni Erdmann
Kazanmalı: The Salesman
Aday olmalıydı: Elle, Neruda, keşke Güney Kore de The Handmaiden’ı yollasaydı.

LAND OF MINE

Land of Mine, orijinal adıyla Under Sandet, son beş senedir Danimarka’ya bu kategoride gelmiş dördüncü adaylık. Yabancı film dalının müdavimi sayılabilecek kuzey ülkesinin toplamda 12. adaylığı ve 3 ödülü var. Yakın tarihte de SuperClásico (2011) ile kısa listeye kalma başarısı göstermişler.

1956: Qivitoq | Erik Balling
1959: Paw | Astrid Henning-Jensen
1961: Harry and the Butler | Bent Christensen
1987: Babette’s Feast | Gabriel Axel (KAZANDI)
1988: Pelle the Conqueror | Bille August (KAZANDI)
1989: Memories of a Marriage | Kaspar Rostrup
2006: After the Wedding | Susanne Bier
2010: In a Better World | Susanne Bier (KAZANDI)
2012: A Royal Affair | Nikolaj Arcel
2013: The Hunt | Thomas Vinterberg
2015: A War | Tobias Lindholm

A MAN CALLED OVE

Aday listesindeki bir diğer kuzey ülkesi ise İsveç. Geçen sene En İyi Makyaj & Saç Tasarımı kategorisine giren The 100-Year-Old-Man Who Climbed Out the Window and Disappeared arkasındaki ekip burada da prostetikler için çalışıp yine Oscar’a aday olmayı başardı. Ayrıca makyaj dalında adaylık alan tarihteki 10. yabancı film. İsveç’in Yabancı Dilde En İyi Film kategorisindeki başarıları ise 15 adaylık ve 3 ödülle sabit. Kısa listeye kalıp ilk beşe sızamayan filmleri arasında Everlasting Moments (2008), Simpe Simon (2010) ve Force Majeure (2014) var.

1960: The Virgin Spring | Ingmar Bergman (KAZANDI)
1961: Through a Glass Darkly | Ingmar Bergman (KAZANDI)
1964: Raven’s End | Bo Widerberg
1965: Dear John | Lars-Magnus Lindgren
1969: Ådalen 31 | Bo Widerberg
1971: The Emigrants | Jan Troell
1972: The New Land | Jan Troell
1982: Flight of the Eagle | Jan Troell
1983: Fanny and Alexander | Ingmar Bergman (KAZANDI)
1991: The Ox | Sven Nykvist
1995: All Things Fair | Bo Widerberg
1999: Under the Sun | Colin Nutley
2003: Evil | Mikael Håfström
2004: As It Is in Heaven | Kay Pollak

THE SALESMAN

Bu Farhadi’nin yabancı film dalındaki ikinci adaylığı olsa da dört kere başvuruda bulunmış. Fakat About Elly ile The Past değil adaylar arasına, kısa listeye kalmayı bile başaramamış. 1977’den bu yana belirli aralıklarla Oscar başvurusu yapan İran’ın üçüncü adaylığı. Farhadi’nin bir önceki mücadelesinde kazandığını hatırlatmama gerek yoktur umarım.

1998: Children of Heaven | Majid Majidi
2011: A Separation | Asghar Farhadi (KAZANDI)

TANNA

Sadece 4500 kişi tarafından konuşulan Nauvhal dilindeki Tanna, bugüne kadar yabancı film dalına aday olmuş ilk Okyanusya filmi. Avustralya onuncu denemesinde turnayı gözünden vurdu. Yalnız Samson and Delihah (2009) ile kısa listeye kaldıklarını eklemeliyim.

TONI ERDMANN

Zamanında Doğu ve Batı bloğu olarak ayrılan Almanya’nın Oscar’daki tüm tarihine bakıp bir şecere çıkaracak olursak Toni Erdmann’ın yabancı film kategorisinde Akademi ödülüne aday olmuş 19. film olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca aldıkları adaylıklardan üçünü ödüle dönüştürmeyi başarmışlar. Kısa listeye kalmış yapımları da sıralayalım: Pina (2011), Two Lives (2013), Labyrinth of Lies (2015).