Oscar Rehberi ’18: En İyi Belgesel

Oscar Rehberi’nde dün yayımlamam gereken, ama Readers’ Choice hengamesinden vakit ayıramadığım belgesel kategorisi bugünün konuğu. Şimdi… Hemen kurallarla başlayalım: Öncelikle bu ödül için yarışmak isteyen yapımların belirtilen takvim yılı içerisinde en az yedi gün hem New York, hem de Los Angeles’ta vizyon görmüş olması gerekiyor. Üstelik bu vizyona girme kuralıyla da ilgili belirli önkoşullar var. Mesela öğlen 12 ile akşam 10 arası zorunlu koşulmuş. Ve gösterimlerinden birinin de illa akşamüstü 6’dan sonra başlamış olması isteniyor. Bunlara uyduktan sonra The New York Times, Time Out New York, The Village Voice, Los Angeles Times, LA Weekly yayınlarından herhangi birinde eleştirinizin yayımlanmış olması da şart.

Ardından Eylül ayı sonlanmadan tamamlanması gereken basit bir başvuru süreci var. Ama zaten bu noktaya kadar gelene o kadar uğraştırıyorlar ki çıldırmamak elde değil. Çok enteresan bir şekilde, O.J.: Made in America’nın elde ettiği başarının üstüne AMPAS bir karar alıp epizodik yapımları değerlendirmeye kabul etmekten vazgeçti. Yani O.J. bugün yarışıyor olsa muhtemelen epey bir engelle karşılaşacaktı. Yalnız bu kararla oynayabilecekleri, “televizyondan önce sinemada gösterilme” kuralı hâlâ Akademi’nin el kitapçığında duruyor. Neyse efendim çıkan upuzun bir geçerli filmler listesi branş üyelerinin huzuruna sunuluyor. Yüzde bilmem kaçını izleme kuralı konmadan ve herhangi bir kontrol mekanizması oluşturulmadan bu yapımlar tercihli oylama sistemiyle elden geçip 15 yapımlık bir kısa liste çıkarılıyor. Sonrasında da 15 yapım ikinci bir oylamayla 5’e indiriliyor.

Her sene ısıtıp ısıtıp önünüze koyduğum şartları hatim ettiyseniz 2018’in yarışına geçebiliriz. Açıkçası ilk 15’lik listeye kalan, bir de üstüne PGA, DGA ve ACE’den adaylık alan Won’t You Be My Neighbor ile Three Identical Strangers’ın adaylar arasına girememesi büyük şok yarattı. Aday edilse muhtemelen favori olarak göstereceğimiz iki yapımı Akademi elinin tersiyle itince de tüm tahminlerimiz alt üst oldu tabii. Şu an beş film arasındaki mücadele kim daha çok izlendi sorusunun cevabına bakıyor. Yakın Amerikan tarihinin önemli politik figürlerinden Ruth Bader Ginsburg’u tanıma ve tanıtma peşindeki RBG’nin bir adım önde olduğunu düşünüyorum ben. Özgün şarkı dalında da varlık gösteren yapım buranın önemli hissettiren yarısından. Aynı kulvarda Hale County This Morning, This Evening ve Of Fathers and Sons’ın da adı anılabilir tabii. Ancak “Asıl olan yarışmak.” diye özetlenebilecek bir durumda iki film de.

Daha kişisel diyarlardan Free Solo ile Minding the Gap, belgesel dalında AMPAS’ın bugüne kadar yaptığı tercihlere pek uygun değiller bana sorarsanız. Yeteri kadar “mühim” hissettirmeyen bir filme oy vereceklerse şov dünyasıyla uzaktan yakından akraba şeyleri tercih ediyorlar ne de olsa. Tabii bahsini ettiğim bu iki belgeselin aday edilmeyen Won’t You Be My Neighbor ve Three Identical Strangers, aynı zamanda en büyük rakipleri RBG gibi DGA – PGA – ACE üçlüsünden adaylık aldığını da not düşmem gerek. Sektörün varlıklarından habersiz olduğunu söylemek haksızlık olur.

Kazanacak: RBG
Kazanabilir: Free Solo
Kazanmalı: Minding the Gap
Aday olmalıydı: Three Identical Strangers

FREE SOLO

• Elizabeth Chai Vasarhelyi, Jimmy Chin, Evan Hayes, Shannon Dill: Dördünün de ilk Oscar adaylığı.

HALE COUNTY THIS MORNING, THIS EVENING

• RaMell Ross, Su Kim: İkisinin de ilk Oscar adaylığı.
• Joslyn Barnes: İkinci Oscar adaylığı. Barnes geçtiğimiz yıl Strong Island (2017) ile aday edilmiş ama ödülü kazanamamıştı.

MINDING THE GAP

• Bing Liu, Diane Moy Qun: İkisinin de ilk Oscar adaylığı.

OF FATHERS AND SONS

• Talal Derki, Ansgar Frerich, Eva Kemme, Tobias Siebert: Dördünün de ilk Oscar adaylığı.

RBG

• Betsy West, Julie Cohen: İkisinin de ilk Oscar adaylığı.