Oscar 2025

Ödül Sezonunun Öne Çıkan Oyuncuları ve İstatistikler

17 Ocak 2025

tarihinde yayınlandı.

Geçtiğimiz yıl Oscar’ı kazanan Emma Stone

Oscar yollarında oyunculuk kategorileri için tahmin yaparken artık bakmamız gereken dört temel ödül olduğunu herkes biliyordur diye düşünüyorum. Birincisi SAG. Oyuncular Birliği’nin dağıttığı bu ödül, SAG’e AFTRA’nın katılmasıyla birlikte seslendirme sanatçıları ve hatta sosyal medya fenomenlerinin de söz sahibi olduğu bir platforma dönüştü. Genel izleyiciye daha çok hitap eden yapımların kucaklandığı, veteran sevdalısı ve yeni isimlere nedense kolay kucak açmayan bir grup bu. Üstelik son yıllarda oy pusulasında soyadına göre alfabetik olarak üst sıralarda yer alanların daha çok şansı olduğuna da şahitlik ediyoruz.

Altın Küre, HFPA tarafından dağıtılan ve nedense “Oscar provası” muamelesi gören bir ödül uzun yıllardır. Ancak televizyonda yayınlanması haricinde aralarında ortak bir üye yok. HFPA’i, yani Hollywood Yabancı Basın Birliği’ni ABD’de yaşayan ve Amerikalı olmayan gazeteciler oluşturuyordu. Ta ki HFPA’in rüşvet vermekle suçlanmasına kadar. Sonrasında siyah bir üyesi de bulunmadığı ortaya çıkan HFPA, yurt dışından pek çok üyeyi aldı bünyesine. Uluslararası sinema yazarlarının katılımıyla akraba düğünü hissi de sona erdi. The Tourist’ten Johnny Depp’in değil, Fallen Leaves’den Alma Pöysti’nin aday ediliği bir ödül artık Altın Küre.

BAFTA, tam olarak Oscar’ın Britanya karşılığı aslında. Britanya Akademisi tarafından pek çok medyumda dağıtılan bu ödülün seçimlerinde de ırkçılıkları üzerinden yapılan eleştirilere karşı bir harekette bulunuldu pandemi yılında. BAFTA, jürili sisteme geçip en çok oy alan 2 kişiyi aday ederek, kalan 4’lüyü jüri tarafından kurtarılanlarla doldurdu. Böyle Carey Mulligan’dan (Promising Young Woman) Lily Gladstone’a (Killers of the Flowers Moon) pek çok ismin adaylık kaçırdığına şahitlik ettik. Fakat bu sene jürili sistem uzun listelerle sınırlandırıldı. Adayları belirleme işi yine tüm BAFTA üyelerine açıldı. Bu sayede BAFTA, okyanusun bu tarafındaki en büyük konsensüs ödülü olmaya geri döndü.

Ve son olarak Critics’ Choice… Esasında yerel eleştirmen gruplarının sonuçlarına makro seviyede benzerlik göstermesini beklediğimiz, tamamen sinema yazarlarından oluşan bir profile sahip BFCA. Ancak içlerinde kendi favorilerine oy vermektense Oscar tahmini yapmayı tercih edenlerin sayısı bir hayli fazla. Bu da bizi bir şekilde oyunculuk ödüllerini tahmin ederken Critics Choice’u da dikkate almaya yönlendiriyor. Ne de olsa endüstriye bir performansa göz atmaları için kılavuzluk yapma niyetindeler.

Tüm bunları anlatıyor olmamın sebebine geleyim ben asıl. Malumunuz, ayın 23’ünde adayları öğreneceğiz artık. Nihai tahminlere geçiş yapmadan evvel oyunculuk kategorilerinde olabilecekleri son 10 senede yaşananlar üzerinden değerlendirmeye alalım diyorum. Hem önümüzdeki yıllarda da bu kılavuzu yenileyerek istatistiklerle alakalı bir günlük de tutmuş oluruz hep birlikte. Dört ödüle aday olma permütasyonları üzerinden geçmişte kim Oscar’a da yürümüş, kimin önü kesilmiş ve bu seneden kimler hangi kaderi yaşayabilir diye uzun uzun konuşalım. Hazırsanız 16 farklı senaryoyla huzurlarınızdayım:

Demi Moore (The Substance)

SAG + Altın Küre + BAFTA + Critics’ Choice

Dört ödülün dördüne birden aday olanların büyük bir çoğunluğu, hele ki filmleri En İyi Film yarışında da bir iddiaya sahipse kolay kolay kaçırmıyor açıkçası Oscar adaylığını. Ancak arada Amy Adams (Arrival) ve Margot Robbie (Barbie) gibi dikkate değer örnekler var. İkisinin de ortak noktası büyük bütçeli yapımlarda, performansın çok da parlayamadığı filmlerde yer almış olmaları. Her ne kadar Adams’ın aday olamamasına itiraz edenler, sanki gelmiş geçmiş en iyi performansmış muamelesi gösterse de durum ortada. Bu sene aynı yörüngede gezinen tek performans Cynthia Erivo (Wicked) denilebilir. Müthiş kalabalık kadın oyuncu yarışında eli en zayıf olan isim kesinlikle.

Jeremy Strong (The Apprentice)

SAG + Altın Küre + BAFTA

Oscar’a da aday olanlar
Ana de Armas | Blonde
Meryl Streep | Florence Foster Jenkins
Steve Carell | Foxcatcher

Bu sene kimler var?
Jeremy Strong | The Apprentice

SAG, Altın Küre ve BAFTA adaylığı alıp Oscar’ı ıskalamayanların nasıl vakalar olduğuna bakalım öncelikle: Ana de Armas, Netflix sayesinde çok izlenen ve endüstrinin inanılmaz pozitif reaksiyon verdiği bir performans çıkarmıştı Blonde. Üstelik film Marilyn Monroe’yu anlattığından, ister istemez aynı sektörden geliyor olmalarının aşinalığıyla da bağlanmışlardı bu filme. Meryl Streep (Florence Foster Jenkins) için bir açıklama yapmaya bile gerek yok. AMPAS değişmeden önce Oscar’ın tanrıçasıydı ve neredeyse her filmiyle aday edildi. Steve Carell ise, her ne kadar Foxcatcher büyük kategoride adaylık çıkaramamış olsa da, belki de ucundan En İyi Film adaylığını kaçırmış bir yapımla yarıştığı söylenebilir. Hatırlarsanız Bennett Miller, sürpriz bir En İyi Yönetmen adaylığı almıştı. Ben bu vakalara Jeremy Strong’u (The Apprentice) hiçbir şekilde benzetemiyorum açıkçası. Hatta Idris Elba’nın yer aldığı Beasts of No Nation ya da Ruth Negga’lı Passing misali, birincilik oyu almakta sıkıntı çekecek bir performansmış gibi geliyor.

Daniel Craig (Queer)

SAG + Altın Küre + Critics’ Choice

Bu sene kimler var?
Daniel Craig | Queer

SAG, Altın Küre, Critics’ Choice üçlüsünün ardından Oscar’a aday olanlara baktığımızda En İyi Film iddiası olan yapımların oyuncularının hiç sıkıntı olmada istisnasız başarıya ulaştığını görüyoruz. Buradaki Harriet, Nyad, Mudbound, The Lost Daughter gibi örnekler tamamen o senenin yarışında ortaya çıkan boşlukla alakalı olarak ilk beşe kapak atmış isimler. Daniel Craig (Queer) tam anlamıyla bu kalıba oturuyor benim için. Yalnız saydığım filmler kadar seyirci canlısı olmaması büyük handikap. Bu noktada Queer’a yakın gösterilebilecek örnekler, Oscar adaylığını kaçıran oyuncuların yer aldığı Downsizing, The Disaster Artist ve bir nebze 99 Homes olabilir. Onların akıbeti de ortada.

Guy Pearce (The Brutalist)

Altın Küre + BAFTA + Critics’ Choice

Oscar’a aday olamayanlar
Alana Haim | Licorice Pizza
Claire Foy | First Man
Ralph Fiennes | The Grand Budapest Hotel

Bu sene kimler var?
Guy Pearce | The Brutalist
Hugh Grant | Heretic
Isabella Rosssellini | Conclave

Bu üç ödüle aday olanlardan Oscar’a da gidenler için En İyi Film iddiasına sahip olan yapımların oyuncularının şansı olduğunu söyleyemiyoruz. Çünkü orada Alana Haim (Licorice Pizza) ve Ralph Fiennes (The Grand Budapest Hotel) gibi iki kafa karıştırıcı örnek var. Ancak komedi ağırlıklı sayılabilecek performanslara olan mesafesinin kokusu alınabilir belki. Bu da Guy Pearce (The Brutalist) ya da Isabella Rossellini (Conclave) için değil, Hugh Grant’e (Heretic) sıkıntı olur ancak. Ama kimin şansı var desek de, kimin şansı olmadığı net bir biçime ortada. En İyi Film kategorisinin yakından geçemeyen First Man’deki Claire Foy gibi, Grant’e de Oscar adaylığı el sallamıyor.

SAG + BAFTA + Critics’ Choice

Oscar’a da aday olanlar
Rooney Mara | Carol
Scarlett Johansson | Jojo Rabbit
Youn Yuh-jung | Minari

Oscar’a aday olamayanlar
Danielle Deadwyler | Till

Bu sene kimler var?
–

2024 filmleri özelinde buradan bir örnek olmadığı için konuşacak bir şey yok. Ama En İyi Film iddiası sohbeti burada da açılabilir gibi duruyor mevcuttaki istatistikler üzerinden.

Selena Gomez (Emilia Pérez)

Altın Küre + BAFTA

Oscar’a da aday olanlar
Christopher Plummer | All the Money in the World
Jonathan Pryce | The Two Popes
Sam Rockwell | Vice

Bu sene kimler var?
Felicity Jones | The Brutalist
Sebastian Stan | The Apprentice
Selena Gomez | Emilia Pérez

Aday olma yüzdesinin düştüğü permütasyonlara geldik nihayet… Şimdi kimler aday olmuş diye bakıyoruz? Tüm sezon performanslarıyla konuşulan The Two Popes’dan Jonathan Pryce, sırf Kevin Spacey’nin yerini aldığı için olay olan ve sezona yetiştirilmesinin hatırına aday edilen Christopher Plummer (All the Money in the World) ve Oscar ödülü sonrası ilk düzgün performansıyla Oscar’a aday edilen Sam Rockwell (Vice). Bunlardan herhangi birini bu seneki örneklerle bağdaştırmak imkansız. Belki Felicity Jones’u kadrosunun performansları bolca övülen Vice ve All the Money in the World üzerinden bir bağ kurarak aday olur listesine almak mümkündür. The Apprentice ortak yapım ülkeleri arasında İrlanda olduğundan BAFTA için fazla abartılmış, Selena Gomez ise Akademi kendisine olan saygısını henüz yitirmediğinden aday edilmezmiş gibi duruyor. Ama bir benzetmeden bağımsız, iki ismi de tahminlere alanlara kimse itiraz edemez sanıyorum ki.

Jamie Lee Curtis (The Last Showgirl)

SAG + BAFTA

Oscar’a da aday olanlar
Christian Bale | The Big Short
Hong Chau | The Whale
Woody Harrelson | Three Billboards Outside Ebbing, Missouri

Oscar’a aday olamayanlar
Emily Blunt | The Girl on the Train
Hugh Grant | Florence Foster Jenkins
Margot Robbie | Mary Queen of Scots

Bu sene kimler var?
Jamie Lee Curtis | The Last Showgirl

The Last Showgirl’ü Nyad’a benzeterek Jamie Lee Curtis’in aday edileceğine inananlar ikisinin arasındaki Netflix faktörü farkını hep unutuyorlar. Dikkat ederseniz SAG ve BAFTA sonrası Oscar’a aday olanların ya cebinde En İyi Film adaylığı avantajı var ya da koşa koşa Oscar’a yürüyen birinin eşlikçisi olma durumu. Curtis’in bu iki vakayı da andırmadığı kesin. Daha çok Altın Küre + BAFTA adaylığı sonrası yeni Oscar almış olmasının gazıyla ilk beşe taşınan Sam Rockwell (Vice) tadı veriyor. Ama onun filmi de her anlamda aşırı iddialıydı yarışta.

Pamela Anderson (The Last Showgirl)

SAG + Altın Küre

Oscar’a da aday olanlar
Annette Bening | Nyad
Denzel Washington | Roman J Israel, Esq.
Javier Bardem | Being the Ricardos
Octavia Spencer | Hidden Figures

Bu sene kimler var?
Pamela Anderson | The Last Showgirl

Kafamı karıştıran bir istatistik bu açıkçası. Pamela Anderson gerçekten de bu senenin Annette Bening’i (Nyad) ya da Denzel Washington’ı (Roman J Israel, Esq.) olabilir. Tabii iki veteranla karşılaştırılamayacak bir kariyeri var. Üstelik Bening’in arkasında dev bir Netfli desteği vardı. Geçmişten net bir karşılığını aramaya giriştiğimizde anca Victoria & Abdul’un Judi Dench’inin adını verebiliyoruz. Ancak Dame Judi’yle Pamela Anderson’ı aynı cümlede anmak bile mantıksız geliyor.

Danielle Deadwyler (The Piano Lesson)

SAG + Critics’ Choice

Bu sene kimler var?
Danielle Deadwyler | The Piano Lesson

Ben konuşmayayım, istatistikler konuşsun. Şayet sadece SAG ve Critics’ Choice adaylığı aldıysanız, filminizin En İyi Film kategorisinde aday edilmesi şart! Aksi takdirde buradan Oscar adaylığına yürümeniz imkansız. Paul Dano (The Fabelmans) tek istisna. Danielle Deadwyler (The Piano Lesson) için parlak cümleler sarf edemiyorum bu yüzden. Hatta Da 5 Bloods’a benzetmek bile mümkün akıbetini. Siyah temalı, Netflix damgalı bir yapımın, övülen ama filmi izlemeyen yardımcı oyuncusu. Chadwick Boseman başaramadıysa, Deadwyler asla başaramaz bunu.

Angelina Jolie (Maria)

Altın Küre + Critics’ Choice

Bu sene kimler var?
Angelina Jolie | Maria
Denzel Washington | Gladiator II
Margaret Qualley | The Substance

Bu benim en sevdiğim istatistiklerden biri. Çünkü asla kesin bir cümle kuramıyoruz. Performansınız gerçekten beğenilirse, ama bakın gerçekten çok beğenilirse yalnızca Altın Küre ve Critics’ Choice adaylıklarıyla herhangi bir En İyi Film önkoşulu gerekmeden ilk beşe sızabiliyorsunuz. Joy, Elle, Pain & Glory, Spencer örnekleri bu açıdan Angelina Jolie (Maria) ve Denzel Washington (Gladiator II) için pek kıymetli. Margaret Qualley (The Substance) ise rol arkadaşı Oscar alacak oyuncuların kaderini yaşamaya hazırlanıyor bana kalırsa. Mark Ruffalo’yla (Poor Things) istatistiki örtüşmesi açıklayıcı olacaktır.

Clarence Maclin (Sing Sing)

BAFTA + Critics’ Choice

Oscar’a da aday olanlar
Florence Pugh | Little Women
Mark Ruffalo | Spotlight
Paul Mescal | Aftersun
Paul Raci | Sound of Metal

Oscar’a aday olamayanlar
Ann Dowd | Mass

Bu sene kimler var?
Clarence Maclin | Sing Sing
Marianne Jean-Baptiste | Hard Truths

Sing Sing’in En İyi Film adaylığı alıp almamasından bağımsız olarak, Clarence Maclin için bence parlak gözüküyor gelecek. Baksanıza Ann Dowd (Mass) haricinde, ki onun filmini de hiç kimse izlemediğinden aday olamadı, ters bir durum hiç yaşanmamış. Maclin, rol arkadaşının Oscar alma ihtimaline bağlı olarak da ilk beşe taşınabilirmiş gibi duruyor. Eğer aday edilmezse, istatistiki olarak yeni bir model görmüş olacağız. Marianne Jean-Baptiste (Hard Truths) ise bir nebze Aftersun’la benzerlik taşımakta. Ancak Mescal çok boş bir yarışta son koltuğa oturmuştu. Jean-Baptiste inanılmaz bir kalabalıkla boğuşacak.

Monica Barbaro (A Complete Unknown)

Sadece SAG

Oscar’a da aday olanlar
–

Bu sene kimler var?
Jonathan Bailey | Wicked
Monica Barbaro | A Complete Unknown

Jonathan Bailey ve Monica Barbaro’ya şimdiden çok geçmiş olsun. Sadece SAG adaylığıyla gelip Oscar’a aday olabilen yok. Ama şuna da dikkat çekmek gerek, son 10 yılda Wicked ya da A Complete Unknown kadar En İyi Film iddiası olan bir yapımla bunu deneyen de olmamış. Yani Bailey ve bilhassa Barbaro şaşırtabilir. Licorice Pizza da aynı yollardan geçti diyecekler için, Bradley Cooper’ın rolünün neredeyse konuk oyuncu seviyesinde olduğunu hatırlatmama gerek yoktur umuyorum ki.

Fernanda Torres (I’m Still Here)

Sadece Altın Küre

Oscar’a da aday olanlar
Kathy Bates | Richard Jewell

Tüm istatistikleri yerle bir eden tek isim Kathy Bates (Richard Jewell) oldu son 10 yılda. Hem yarıştaki boşluk, hem de bir Clint Eastwood filminde yer almanın avantajını yaşadı kendisi. Bunun üzerinden kısa listemize göz attığımızda avantajlı gördüğüm tek isim Fernanda Torres (I’m Still Here). Doğru zamanda yükselmiş olmanın ekmeğini yiyebilir. Altın Küre’yi de kazanıp kendini hatırlatmış olması, büyük avantaj.

Saoirse Ronan (The Outrun)

Sadece BAFTA

Oscar’a da aday olanlar
Jesse Plemons | The Power of the Dog
Jessie Buckley | The Lost Daughter
Lesley Manville | Phantom Thread

Bu sene kimler var?
Saoirse Ronan | The Outrun

The Power of the Dog, The Lost Daughter ya da Phantom Thread’den çok Empire of Light’ı, Clemency’i hatırlatıyor The Outrun. Saoirse Ronan’ın verdiği uğraşların BAFTA’nın ötesine geçmesi bir hayli zor.

Aunjanue Ellis-Taylor (Nickel Boys)

Sadece Critics’ Choice

Bu sene kimler var?
Aunjanue Ellis-Taylor | Nickel Boys

Aunjanue Ellis-Taylor’dan da Brian Tyree Henry (Causeway) kokusu almıyor değilim. Ancak Henry kadar kampanya yapmadı. Yalnız Nickel Boys’un genel anlamda daha çok ses getirmiş olması avantajına sahip.

Stanley Tucci (Conclave)

Hiçbir yere aday olamayıp…

Ya Akademi üyeleri sizin için guerilla tipi bir kampanya yapacak, ya oynadığınız filmin en büyük kategoride delice bir iddiası olacak, ya rol arkadaşınız Oscar’a yürüyecek, ya da adınız Penelope Cruz olacak. Buyrun yapın yakıştırmalarınızı. Timothee Chalamet, Oscar alacaksa şayet Elle Fanning’e gün doğar mı? Peki ya ödül Ralph Fiennes’ın olacaksa, Stanley Tucci için heyecanlanmalı mıyız?