Oscar 2014

Oscar Sohbetleri: İstatistik molası

Yayınlandı

11 yıl ago

19 Şubat 2014

Yazar

Jennifer Lawrence @Altın Küre

Son yıllarda büyük ödüllerin aynı oyunculara verilmesine o kadar alıştık ki, bu yıl Cate Blanchett haricinde dörtte dört yapan tek bir kişinin dahi olmaması kafaları çok karıştırıyor. 2004’den beri en az iki kategoride Critics’ Choice, Altın Küre, SAG ve BAFTA’nın üzerine Oscar zaferi elde eden oyuncular vardı. Ben hem bu karmaşadan yararlanmak, hem de Twitter’da Jennifer Lawrence – Lupita Nyong’o yarışında herkesin bol keseden atmasına tahammül edemediğim için böyle bir yazı yazayım istedim. Dört gruptan en yenisi ödüllerini 1995’de dağıtmaya başlayan Critics’ Choice. Dolayısıyla sadece 18 yıllık bir tarihi dikkate alıp, Oscar alan 72 oyuncunun daha önce hangi yollardan geçtiğini inceledim.

Önce bir kabaca konuşalım isterseniz. Efendim 4/4 yapan 21, 3/4 yapan 12, 2/4 yapan 21, 1/4 yapan 14 oyuncu var. 4 isim ise bu önemli heykelciklerden birini dahi kucaklayamadan Oscar’la buluşmuş. Son 18 yılda Altın Küre ve SAG kazanan 49, Critics’ Choice kazanan 41, BAFTA kazanan ise 37 oyuncu Akademi tarafından da ödüle layık görülmüş. BAFTA’nın diğerlerinden geride kalmasının tek sebebi huysuzlukları değil, çoğu filmin İngiltere vizyonuna geç kalması ve değerlendirme içerisine alınamaması. Ama tabii Dallas Buyers Club’ın başına gelenlerin hala mantıklı bir açıklaması yok. Geç vizyona girmiş olsa da, üyelere screener gönderildiği biliniyor. Şimdi gelin uzun uzun çene yapalım.

Cate Blanchett @BAFTA

DÖRT DÖRTLÜK

Bu seneki örnek: Cate Blanchett (Blue Jasmine)
4/4 yapıp çuvallayanlar: Russell Crowe (A Beautiful Mind)

Pek söylenebilecek bir şey yok buradaki 21 oyuncu için. Ödül mevsiminin en kilit ödüllerini birer birer alarak zirveye ulaşmışlar. Hepsi de “tour de force” diye adlandırılabilecek performanslar. Aralarından gözüme batan tek isim Octavia Spencer sanırım. Reese Witherspoon’a bile ses çıkaracağımı zannetmiyorum. Kate Winslet’in durumu ise diğerlerinden biraz farklı. O yıl Revolutionary Road ile En İyi Kadın Oyuncu, The Reader ile En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu kategorisinde pazarlanıyordu başarılı aktris. Ama Akademi bir çılgınlık yapıp Winslet’i “lead” olarak aday etti. Aldığı dört ödülden BAFTA hariç hepsi yardımcı dallarda The Reader sayesinde geldi Winslet’e. Ayrıca Altın Küre’de Revolutionary Road performansı da taçlandırıldı.

Bu yıl Cate Blanchett bu kalabalık gruba katılmaya hazırlanıyor. Woody Allen skandalının kendisine pek bir etkisi olacağını zannetmiyorum. Russell Crowe haricinde dört gruptan da ödül alıp Oscar’dan yana yüzü gülmeyen bir örnek yok tarihte. Onun durumu da malum. Hem Crowe’un basındaki kötü çocuk imajı, hem de 11 Eylül sonrası yaralarını sarmaya çalışan Amerika’nın iki siyahi oyuncuya aynı gece Oscar verme arzusu her şeyi değiştirmişti. Ayrıca Oscar’ın o yılın oldukça geç düzenlendiğini ve oylama başlayana kadar gündemin sürekli olarak değiştiğini de hatırlatmak gerek. Crowe’un bir sene evvel aldığı Oscar’ı hesaba katmıyorum bile. Eğer adınız Katharine Hepburn ya da Tom Hanks değilse iki yıl üst üste Akademi’nin gönlüne girmek biraz zor oluyor.

YARDIMCI ERKEK OYUNCU
Javier Bardem | No Country for Old Men
Heath Ledger | The Dark Knight
Christoph Waltz | Inglourious Basterds
Christopher Plummer | Beginners

Matthew McConaughey @SAG

ENERJİNİN HAKKI ÜÇTÜR

Bu seneki örnek: Matthew McConaughey (Dallas Buyers Club), Jared Leto (Dallas Buyers Club)
3/4 yapıp çuvallayanlar: Daniel Day-Lewis (Gangs of New York), Julie Christie (Away from Her), Eddie Murphy (Dreamgirls)

Tarihte 12 oyuncu, dört büyük ödülden sadece üçünü kazanarak Oscar’a ulaşmış. Ve ilginç bir şekilde çoğunluk (9) sadece BAFTA’yı kaçırmış. Küçük bir kontrol sonrası bu 9’dan dördünün İngiltere vizyon tarihi sebebiyle aday dahi olmadığını öğrendim. Dördü ise aday olup ödülü başkasına kaptırmış. Tek farklı durum Melissa Leo’ya ait. Onun durumu İngiliz Akademisi tarafından sevilmemesiyle alakalı. Rol arkadaşı Amy Adams ilk beşe girmeyi başarırken, Melissa Leo görmezden gelinmiş. Jennifer Connely daha evvel farklı kategoride yarıştığı için SAG’de En İyi Kadın Oyuncu dalına aday olup kaybetmiş. Catherine Zeta-Jones da Altın Küre dahilinde “lead” olarak yarışıp, ödülü rol arkadaşı Renee Zellweger’a kaptırmış. Del Toro ve Dujardin’in Critics’ Choice mağlubiyetleri ise BFCA tarafından tercih edilmemeleriyle alakalı.

Bu yıl Matthew McConaughey ve Jared Leto, BAFTA’ya aday olamadıkları için dörtte dört yapma şansına erişemediler. Özellikle Leto, Oscar’a oldukça yakın gözüküyor. Belki BAFTA’da onun yerine Michael Fassbender kazanmış olsaydı, duruma daha farklı yaklaşabilirdik. Ama şu tabloda ödülün başkasına gideceğini düşünmek delilik olur. McConaughey ise Daniel Day-Lewis, Julie Christie ve Eddie Murphy’den oluşan gruba katılabilir; çünkü çok çetin bir yarışın içerisinde yer almakta. Gerçi bu sefer ne DDL, ne de Christie’de olduğu gibi “genç ve seksi” bir favori yok. Eddie Murphy kadar antipatik olduğu da söylenemez. Ama tabii tıpkı Eddie Murphy gibi, bu da McConaughey’nin ilk adaylığı ve kariyeri çöp filmlerle dolu. Tek farkları McConaughey’nin son iki yılda sayısız kaliteli işte yer almış, Eddie Murphy’nin ise Dreamgirls haricinde hala bir şey yapmamış olması.

SAG’i kaçıranlar
Jennifer Connely | A Beautiful Mind

Altın Küre’yi kaçıranlar
Catherine Zeta-Jones | Chicago

Critics Choice’u kaçıranlar
Jean Dujardin | The Artist
Benicio del Toro | Traffic

Lupita Nyong’o @Critics’ Choice

İKİLİ DELİLİK

Bu seneki örnek: Lupita Nyong’o (12 Years a Slave), Jennifer Lawrence (American Hustle)
2/4 yapıp çuvallayanlar: Bill Murray (Lost in Translation), Mickey Rourke (The Wrestler), George Clooney (The Descendants), Nicole Kidman (To Die For), Brenda Blethyn (Secrets & Lies), Judi Dench (Mrs. Brown), Annette Bening (American Beauty), Sissy Spacek (In the Bedroom), Renee Zellweger (Chicago), Meryl Streep (Doubt), Meryl Streep (Julie & Julia), Viola Davis (The Help), Jessica Chastain (Zero Dark Thirty), Ed Harris (Apollo 13), Christopher Walken (Catch Me If You Can), Clive Owen (Closer), Paul Giamatti (Cinderella Man), Kate Winslet (Sense and Sensibility), Lauren Bacall (The Mirror Has Two Faces), Kathy Bates (Primary Colors)

İşte çeşitli kombinasyonlarla kafa karıştıran bir örnek. Tarihte dört büyüklerden sadece ikisini alıp Oscar’da da zafere ulaşan 21 oyuncu var. Açıkçası hepsinin kendi içerisinde mantıklı bir açıklaması olduğu için hangisine değineceğimi bilemedim. Ama özellikle SAG & Altın Küre ve SAG & Critics’ Choice başlıkları altında yer alanlardan bazılarının BAFTA’ya İngiltere’deki geç vizyon tarihleri sebebiyle aday olamadıklarını, dolayısıyla da ödül alma şanslarının hiç mümkün olmadığını belirtmekte yarar var. Tek ilgi çekici istatistik sadece BAFTA & Critics’ Choice alıp Oscar’a kavuşan tek bir oyuncunun dahi olmaması. Zaten son 18 yılda sadece bu iki ödülü alan bir tek Elizabeth’deki performansıyla Cate Blanchett var. O da Oscar’ı Gwyneth Paltrow’a (Shakespeare in Love) kaptırmış.

Efendim bu yılın en tartışmalı yarışlarından biri Jennifer Lawrence ve Lupita Nyong’o arasında geçmekte. JLaw eğer kazanırsa Nicole Kidman, Marion Cotillard, Meryl Streep ve Christoph Waltz’dan oluşan grubun içerisine girecek. Lupita ise ilk Oscar adaylığında zafere ulaşırsa Sean Penn, Frances McDormand ve Cuba Gooding Jr. arasına katılacak. Görüldüğü üzere her iki senaryo da daha evvel gerçekleşmiş. Yani BAFTA’nın Jennifer Lawrence’a gitmesi Oscar’ı kazanacağı anlamına gelmediği gibi, kaybedeceği anlamına da gelmiyor. Bana kalırsa JLaw’un en büyük problemi geçtiğimiz yıl Oscar almış olması. Fakat bir yandan da American Hustle’ın dört kategoride birden aday olduğu gerçeği var. Peki 12 Years a Slave kadrosunu tamamen boş geçip, siyahi oyuncuların birine dahi ödül vermeyecekler mi? Artık Meryl Streep – Viola Davis yarışına mı, yoksa Sean Penn – Mickey Rourke’a mı benzetirsiniz bilemiyorum. Ama ben Lupita demek konusunda ısrarcıyım.

BAFTA & SAG
Roberto Benigni | Life Is Beautiful
Kevin Spacey | American Beauty
Cate Blanchett | The Aviator

BAFTA & Altın Küre
Nicole Kidman | The Hours
Marion Cotillard | La Vie en Rose
Meryl Streep | The Iron Lady
Christoph Waltz | Django Unchained

SAG & Critics’ Choice
Sean Penn | Milk
Frances McDormand | Fargo
Cuba Gooding Jr. | Jerry Maguire

Altın Küre & Critics’ Choice
Sean Penn | Mystic River
Hilary Swank | Boys Don’t Cry
Chris Cooper | Adaptation
Mira Sorvino | Mighty Aphrodite

Leonardo DiCaprio @Altın Küre

DÖRDÜN BİRİ

Bu seneki örnek: Chiwetel Ejiofor (12 Years a Slave), Leonardo DiCaprio (The Wolf of Wall Street), Amy Adams (American Hustle), Barkhad Abdi (Captain Phillips)
1/4 yapıp çuvallayanlar: Hiç beni yazmakla uğraştırmayın. Sezonda tek büyük ödül alıp Oscar’dan yana yüzü gülmeyen 88 oyuncu var.

Aşağıda adı geçenlerin neredeyse hepsi Oscar tarihinin önemli sürprizleri arasında yer almakta. Daha doğrusu sürprizden ziyade, çok da beklenmeyenleri. Penelope Cruz’un durumu Kate Winslet’in yanlış kategoride yarışmasıyla alakalı olduğundan ona bir şey diyemiyorum. Ama Juliette Binoche’dan Alan Arkin’e, George Clooney’den Michael Caine’e kadar önemli zaferler var listede. Bence bu sene aralarına katılma ihtimali olan tek isim Leonardo DiCaprio. Ben son tahminlerimde risk alıp Leo’nun adını yazmayı planlıyorum. Lakin son dakikada cayıp McConaughey dersem de şaşırmayın. Belki de artık ödül kazanmasını istemem ve genel olarak da hep bu “ödülü alma zamanı geldi” kampanyasının olması beni yanlış bir tahmine yönlendiriyor olabilir. Titanic’den çok küçük yaşta büyülenmiş biri için Leo tahminini çok görmezsiniz umarım.

Altın Küre
Jim Broadbent | Iris (Aynı yıl Moulin Rouge! ile BAFTA almış.)
George Clooney | Syriana

Critics’ Choice
Russell Crowe | Gladiator
Kevin Spacey | The Usual Suspects

Bruce Dern @Grownups Gala

ELLERİM BOMBOŞ, YÜREĞİMDE BİR SIZI

Bu seneki örnek: Bruce Dern (Nebraska), Christian Bale (American Hustle), Judi Dench (Philomena), Sandra Bullock (Gravity), Meryl Streep (August: Osage County), Jonah Hill (The Wolf of Wall Street), Bradley Cooper (American Hustle), Michael Fassbender (12 Years a Slave), Julia Roberts (August: Osage County), June Squibb (Nebraska), Sally Hawkins (Blue Jasmine)

İşte mucizeler yaratan bir dörtlü: Denzel Washington, Adrien Brody, James Coburn ve Marcia Gay Harden. Sezon içerisinde dört büyüklerden birinde bile galip gelmeden Oscar’a kavuştu bu grup. Bu yıl bunu yapabilecek birisi büyük ihtimalle olmayacak. Belki oyların bölünmesinden Bruce Dern yararlanır; ama o da çok büyük bir sürpriz olur zaten. Kimsenin oturup Dern’ü tahminlerinde birinci sıraya koyacak cesareti olduğunu da zannetmiyorum. Görüldüğü üzere az da olsa Oscar’da mucizelere yer var. En azından bu dört oyuncu zoru başarmış. Umuyorum bir gün biz de Oscar gecesinde tamamen şok etkisi yaratacak bir galibiyete şahit olmayı başarırız.

Denzel Washington | Training Day
Adrien Brody | The Pianist
James Coburn | Affliction
Marcia Gay Harden | Pollock

Oscar Boy