Inside Out

Yönetmen: Pete Docter ve Ronaldo Del Carmen | Seslendirenler: Amy Poehler, Phyllis Smith, Bill Hader, Lewis Black, Mindy Kaling, Richard King, Kaitlyn Dias, Diane Lane, Kyle MacLachlan, Paula Poundstone, Bobby Moynihan, Paula Pell, Dave Goelz, Frank Oz, Josh Cooley, Flea, John Ratzenberger, Carlos Alazraqui, Lori Alan, Rashida Jones | Senaryo: Pete Docter (senaryo & hikaye), Ronaldo Del Carmen (hikaye), Meg LeFauve ve Josh Cooley (senaryo) | 94 dakika | Animasyon, Komedi, Macera

Farkında mısınız bilmem 2010 tarihli Toy Story 3’den beri tam anlamda bizleri doyurabilen tek bir animasyon dahi izlemedik. Miyazaki ve Studio Ghibli’nin hisli işlerinin pek hayranı olmadığım için ben hep Pixar’dan medet ummak zorunda kaldım. Hiç fena sayılmayacak Brave ve Monsters University ile kendimizi kandırırken, benim kalbimi çalanlar başka stüdyolardan çıktı. Chico & Rita, Wreck-It Ralph, Big Hero 6 ve How to Train Your Dragon 2 için düzülebilecek binlerce methiye olmasına rağmen tıpkı Wall-E ya da Up gibi kusursuzluğa oynayan işler izlemek istedik. “Yetişkinler için animasyon” tanımına cuk oturan filmler yaparak her daim bekleneni veren Pixar, müjdeyi verdi ve pas geçtiği 2014 sonrası 2015 için bir değil iki filmle birlikte geri dönüş yapacağının haberi geldi. Bunlardan ikincisini, yani The Good Dinosaur’u ne yazık ki Kasım ayına kadar izleyemeyeceğiz. Ama yılın ilk yarısına ayırdıkları Inside Out şimdiden büyük bir hite dönüşmüş durumda. Cannes’da prömiyerini yapan animasyon zaten Güney Fransa’yı bir haftalığına ziyaret eden eleştirmenler tarafından övgülere boğulmuştu. Gösterime girmesiyle birlikte sadece Cannes’da değil, uluslararası alanda da tam başarıya ulaştı. Seyirci karşısında verdiği sınavdan da alnının akıyla ayrıldığına şüphe yok. Aldığı puanla muhtemelen internet kullanıcılarının bir numaralı adresi olan IMDb’nin meşhur (ama şanı tartışılmaya müsait) Top 250 listesindeki yerini kısa zamanda alacak gibi. Peki Inside Out gerçekten de bu denli heyecanlanılmayı hak ediyor mu? Buyrun konuşalım.

Her seferinde hayal gücümüzün sınırlarını zorlayarak oyuncaklara, böceklere, canavarlara, balıklara, arabalara, farelere, hatta köpeklere insan muamelesi yapıp duygusal bir bakış açısıyla yaklaşan dev stüdyo Pixar, bu sefer ana karakterinin zihnine girerek “Peki ya bizi yöneten duyguların da duyguları olsaydı?” gibi bir soruya cevap arıyor. Üstelik tarihinde ikinci kez, hikayenin merkezinde bir erkek değil bir kadın karakter var. Hatta bir değil, üç bile denebilir. Daha evvel Brave’de İskoç bir prensesin maceralarına tanıklık etmemize yardımcı olmuşlardı. Ama bu sefer sıradan bir kız olan Riley ve onun beyninde ikamet eden Joy ile Sadness’ın etrafında dönüyor tüm film. Yalnız afişinden karakterlerine kadar her şey çok renkli dursa da karamsarlığın hüküm surduğu, depresyon kavramının çocuklarla tanıştırıldığı bir animasyon var karşınızda. Muhtemelen Disney ile ortak yürüyen Pixar’ın bugüne kadar yetişkinlere de en çok hitap eden filmi ayrıca.

Özetle Riley’nin babası San Francisco’da bir işe başlayınca hayat onun için tamamen ters yüz oluyor. Yepyeni bir ev, okul ve arkadaşlarla dolu bir ortama giren Riley’nin içinde yaşayan Joy (neşe), Sadness (hüzün), Anger (öfke), Disgust (tiksinti) ve Fear (korku) da ona zihninin içinden bu yeni hayatında eşlik etmeye çalışıyor. Lakin bugüne kadar depoladıkları mutlu çekirdek hatıralar yavaş yavaş yerini üzüntüye bırakınca ciddi bir kaos çıkıyor ve daha çok Joy ile Sadness’ın ön planda yer aldığı bir macera start alıyor. Dolayısıyla da ana merkezdeki tüm işler Anger, Disgust ve Fear’a devrediliyor. Riley’nin karakteri günden güne değişirken, zihnindeki bu duygular da zamana karşı bir mücadeleye girerek ne hissettiğini anlamakta güçlük çeken esas kızımızın bu süreci de en iyi şekilde atlatmasına yardımcı olmak için gayret ediyor.

Inside Out, muhtelemen bugüne kadar Pixar stüdyolarından çıkmış en orijinal fikir. Evet, büyük bir fenomene dönüşen Toy Story’nin de bugüne kadar zirvedeki yerini kimselere emanet etmediğine katılıyorum. Fakat Inside Out her yaştan insana hayat dersi vererek, yeri geldiğinde yaşadığımız herşeyin ayrı bir öneme sahip olduğunun altını çiziyor. Çocuklara dünyanın toz pembe olmadığını gösterip hüznün de kimi zaman bayrağı teslim alabileceğini söylüyor. Tabii çaktırmadan böyle durumlarda ebeveynlerinizle başınıza gelen her kötü şeyi paylaşın mesajı verdiğine de şüphe yok; ama küçük anektodlardan ziyade büyük resme bakmak daha mantıklı. Pixar’ın elinden çıkmış her filmin bir ruhu ve en önemlisi bir kalbi olduğunu hep biliyorduk. Fakat daha evvel Up ve Monsters Inc.’i çekip seyircisini göz yaşlarına boğan Pete Docter, Pixar bünyesinde uzun zamandır pek çok işte kamera arkasında görev alan Ronaldo Del Carmen ile sinema tarihine geçmeyi hak eden bir animasyon çıkarmış ortaya. Film sadece yediden yetmişe herkesi hüzünlendirdiği son yarım saatinde değil, hikayesinin gelişme kısmındaki ufak detaylarla da bir başyapıt hissiyatı veriyor.

Ne yazık ki ülkemizde Inside Out’u dublajsız izleyebildiğiniz sinema salonlarının sayısı oldukça kısıtlı. Ama siz ne yapın edin, bu salonlara uğrayıp (Zorlu ve İstinye Park bunlardan ikisi) filmi orijinal haliyle tadın istiyorum (Ufak bir not: Altyazı mevcut değil bu gösterimlerde.). Seslendirme ekibine gelecek olursak… Şu an komedinin zirvesinde yer alan Amy Poehler filmin kilit karakterine hayat vermekte. Poehler’ın zaten bardağın hep dolu tarafından bakan Leslie Knope isimli karakterine epey alıştık. Joy, filmografisindeki bir başka iyilik timsali olmuş. Lakin tek yıldız kendisi değil. Sadness’ı kucağınıza alıp sevmek ve şefkat göstermek istememizin başlıca sebebi Phyllis Smith. Eğer ki bu sene animasyonlara verilen en önemli ödül olan Annie’de aday olduğu dalı kazanmaz ise büyük haksızlık yapılmış olur. Filmde Riley’nin çocukluk çağlarının geride kaldığını anlamamıza yardımcı olan Bing Bong’u ise Richard Kind canlandırmış. Peki bu kadarla mı sınırlı? Tabii ki de hayır. Bir başka komedi devi Bill Hader, Disgust karakterine cuk oturduğunu düşündüğüm Mindy Kaling, ebeveynleri seslendiren Diane Lane ile Kyle MacLachlan ve çocukların favorisi olacağına inandığım bir role sesiyle hayat veren Lewis Black kadrodaki diğer isimler.

Inside Out, tıpkı The Lion King gibi animasyon tarihinde bir mihenk taşı bana kalırsa. Daha 94 yılında neyin ne olduğunu bilmezken bizi ölümle tanıştıran Disney, bu sefer yeni ortağıyla çocuklara hayatı yağmurun bol olduğu bir pencereden tanıtmaya çalışıyor. Bir zamanlar değerli olan anılar parçalandıkça ve onların yerini yepyeni deneyimler aldıkça karakterimizin nasıl şekillendiğini gösteriyor. Geri dönüşü olmayan pek çok yaşanmışlık da Joy’un gözyaşlarıyla resmediliyor aslında. Hem Riley’nin, hem de Joy’un yakın zamanlarda dibe vurarak benzer şekillerde tekrar ayağa kalktığını gördüğümüze de dikkat çekeyim. Bu arada bana kalırsa filme gidenlerin bulundukları yaş aralıklarına göre bambaşka anlamlar da çıkarmaları kaçınılmaz. Bu yüzden özellikle ebeveynlerin bu filmi çocuklarıyla birlikte deneyim etmeleri şart. Hem onların da küçük yaşta başlarına gelen büyük değişimler ve olaylar karşısında nasıl davranmaları gerektiğine dair güzel bir örnek olacak karşılarında. Masumiyet çağının sonlandığı, coming of age olarak başlıklandırdığımız dönemin anlatıldığı belki de en kusursuz yapım.

[review]