Oscar Rehberi ’18: Yabancı Dilde En İyi Film

Yabancı Dilde En İyi Film, ABD harici, büyük bir kısmı İngilizce’den farklı bir dille çekilmiş, 40 dakikanın üzerinde yapımların yarıştığı ve her sene başvuru sayısı giderek artan bir dal. AMPAS buraya başvuracak ülkelerden belli bir organizasyon, jüri ya da komite ile seçim yapmasını istiyor. Hatta bu seçici kurulun üyelerini de bir sene önceden Akademi’ye bildirmek mecburiyetindesiniz. Ve her ülkenin sadece bir film gönderebilme hakkı var. Bu göndereceğiniz film, yapım ülkesinde bir önceki takvim yılının 1 Ekim tarihinden, bahsi geçen takvim yılının 30 Eylül’üne kadar gösterime girmiş olmak ve yedi günlük vizyon ön koşulunu da sağlamak zorunda.

AMPAS’ın yabancı film dalındaki oylaması üç aşamadan oluşuyor. İlk aşamada bu kategori için oy kullanmak isteyen gönüllü üyeler belirleniyor. Ardından Los Angeles, New York ya da Londra’da gerçekleşen gösterimlerden 15’i için bir liste oluşturuluyor her üyeye. Bu 15 filmi de sinema salonunda, bizzat AMPAS tarafından düzenlenen gösterimlerde izlerlerse oy kullanmaya hak kazanıyorlar. Sanılmasın ki 15 taneden fazla film izleyemeyeceklerine dair bir yasak var. Aksine 15, yabancı film dalının alt sınırı. Ardından gönüllüler gizli oylamayla dokuz filmlik kısa listeden altısını belirliyor. Kalan üçünü ise bu dalın yöneticilerden oluşan komitesi seçiyor, ki yıllar içerisinde zaten bu yöneticilerin arthouse projeleri kısa listeye taşımak gibi bir alışkanlık edindiğini de öğrenmiş olduk.

Oylamanın ikinci aşamasında ipler gönüllülerin ellerine bırakılıyor. Kısa listeden eksiklerini tamamladıktan sonra ikinci bir oylama için tekrardan oy pusulalarını ellerine alıyorlar. Yani Burning ve The Guilty’nin aday edilmemiş olması “İzlemediler.” mantığıyla açıklanamaz. Basbayağı iki film de beğenilmemiş ve yeteri kadar oy toplayamamış. Bir de yabancı film branşının özel gecelerinde gösterim yapan işler adaylık alma konusunda pek başarılı oluyor. Mesela Japonya’nın Shoplifters’ı bu yıl gösterimlerin açılışında çıktı seyircinin karşısına ve o günden beri de sohbetlerin içerisinde.

Efendim, sıra oylamanın üçüncü ve son kısmında. Yine dikkatinizi çekeyim, oy kullanmak için bu beş filmi de izlemiş olmanız şartı var. Yalnız bu sefer gönüllüler arasında yer almanız gerekmiyor. Eğer herhangi bir branşta Akademi üyesiyseniz ve gidip bu filmleri oylama döneminin öncesinde yapılan sayısız gösterimden birisinde izlediyseniz oy kullanabiliyorsunuz. Yani kampanyanın etkisi biraz azalıyor bu aralıkta. Eğer The Salesman gibi bir anlatınız varsa ne âlâ. Ama bu sene böyle bir dramaya ihtiyacımız yok. Çünkü buradaki beş adaydan üçü yabancı film harici kategorilere de aday edildi. Bilhassa Roma’nın En İyi Film dalındaki varlığı oyunun tüm düzenini değiştiriyor.

Şu an kafamı karıştıran tek bir şey var. Acaba Akademi üyeleri biz zaten Roma’yu şu şu dallarda oy vereceğiz, Pawel Pawlikowsi’nin gönlünü de alsak mı mantığıyla harekete geçebilir mi? Cuarón’un güçlü gözüktüğü kategoride Polonyalı yönetmenin önüne bir set çekmesi mümkün mü? Tek bir odaya toplanıp oy kullanmadıklarından bu sorunun cevabını vermek oldukça güç. Ayrıca her daim daha entelektüel branşlar arasında kalmayı başarmış yönetmenler ve görüntü yönetmenlerinin Cold War sevdasına da çok büyük bir anlam yüklemememiz gerekiyor sanırım. Cuarón beyefendi kadim dostları Inarritu ve Del Toro’nun yapamadığını yapıp, Meksika’ya bu kategorideki ilk zaferini getirecek belli ki.

Kazanacak: Roma
Kazanabilir: Cold War
Kazanmalı: Shoplifters
Aday olmalıydı: BURNING!

CAPERNAUM (Lübnan)

• 2017: The Insult (A Fantastic Woman – Şili kazandı.)

COLD WAR (Polonya)

• 2014: Ida (KAZANDI)
• 2011: In Darkness (A Separation – İran kazandı.)
• 2007: Katyn (The Counterfeiters – Avusturya kazandı.)
• 1981: Man of Iron (Mephisto – Macaristan kazandı.)
• 1979: The Maids of Wilko (The Tin Drum – Batı Almanya kazandı.)
• 1976: Nights and Days (Black and White in Color – Fildişi Sahilleri kazandı.)
• 1975: The Promised Land (Dersu Uzala – Sovyetler Birliği kazandı.)
• 1974: The Deluge (Amarcord – İtalya kazandı.)
• 1966: Pharaoh (A Man and a Woman – Fransa kazandı.)
• 1963: Knife in the Water (8½ – İtalya kazandı.)

NEVER LOOK AWAY (Almanya)

• 2016: Toni Erdmann (The Salesman – İran kazandı.)
• 2009: The White Ribbon (The Secret in Their Eyes – Arjantin kazandı.)
• 2008: The Baader Meinhof Complex (Departures – Japonya kazandı.)
• 2006: The Lives of Others (KAZANDI)
• 2005: Sophie Scholl – The Final Days (Tsotsi – Güney Afrika kazandı.)
• 2004: Downfall (The Sea Inside – İspanya kazandı.)
• 2002: Nowhere in Africa (KAZANDI)
• 1997: Beyond Silence (Character – Hollanda kazandı.)
• 1992: Schtonk! (Indochine – Fransa kazandı.)
• 1990: The Nasty Girl (Journey of Hope – İsviçre kazandı.)
• 1985: Angry Harvest (The Official Story – Arjantin kazandı.)
• 1979: The Tin Drum (KAZANDI)
• 1978: The Glass Cell (Get Out Your Handkerchiefs – Fransa kazandı.)
• 1976: Jacob the Liar (Black and White in Color – Fildişi Sahilleri kazandı.)
• 1973: The Pedestrian (Day for Night – Fransa kazandı.)
• 1959: The Bridge (Black Orpheus – Fransa kazandı.)
• 1958: Arms and the Man (My Uncle – Fransa kazandı.)
• 1957: The Devil Stikes at Night (Nights of Cabiria – İtalya kazandı.)
• 1956: The Captain of Köpenick (La Strada – İtalya kazandı.)

ROMA (Meksika)

• 2010: Biutiful (In a Better World – Danimarka kazandı.)
• 2006: Pan’s Labyrinth (The Lives of Others – Almanya kazandı.)
• 2002: El crimen del Padre Amaro (Nowhere in Africa – Almanya kazandı.)
• 2000: Amores perros (Crouching Tiger, Hidden Dragon – Tayvan kazandı.)
• 1975: Letters from Marusia (Dersu Uzala – Sovyetler Birliği kazandı.)
• 1962: The Pearl of Tlayucan (Sundays and Cybele – Fransa kazandı.)
• 1961: The Important Man (Through a Glass Darkly – İsveç kazandı.)
• 1960: Macario (The Virgin Spring – İsveç kazandı.)

SHOPLIFTERS (Japonya)

• 2008: Departures (KAZANDI)
• 2003: The Twilight Samurai (The Barbarian Invasions – Kanada kazandı.)
• 1981: Muddy River (Mephisto – Macaristan kazandı.)
• 1980: Kagemusha – The Shadow Warrior (Moscow Does Not Believe in tears – Sovyetler Birliği kazandı.)
• 1975: Sandakan No. 8 (Dersu Uzala – Sovyetler Birliği kazandı.)
• 1971: Dodes’ka-den (The Garden of the Finzi Continis – İtalya kazandı.)
• 1967: Portrait of Cheiko (Closely Watched Trains – Çekoslovokya kazandı.)
• 1965: Kwaidan (The Shop of Main Street – Çekoslovakya kazandı.)
• 1964: Woman in the Dunes (Yesterday, Today and Tomorrow – İtalya kazandı.)
• 1963: Twin Sisters of Kyoto (8½ – İtalya kazandı.)
• 1961: Immortal Love (Through a Glass Darkly – İsveç kazandı.)
• 1956: Harp of Burma (La Strada – İtalya kazandı.)