Bir Başkadır

Yönetmen & Senaryo: Berkun Oya | Oyuncular: Öykü Karayel, Fatih Artman, Funda Eryiğit, Alican Yücesoy, Tülin Özen, Nesrin Cavadzade, Defne Kayalar, Bige Önal, Settar Tanrıöğen, Gökhan Yıkılkan, Derya Karadaş, Esme Madra, Aziz Çapkurt, Öner Erkan, Gülçin Kültür Şahin, Nur Sürer, Taner Birsel, Nihal Koldaş | 60 dakika | Netflix

Daha evvel dijitale yapılan yerli dizilerden herhangi birini tüketmemiş bir izleyici olarak, Berkun Oya harikası Bir Başkadır’a mukayese eleştirmenliğinin deformasyonuyla vurulmadığımı belirterek başlamak istiyorum yazıma. Kimin neyi sevip neyi sevmeyeceğine karar veren mercilerle güreş ettiğimiz tatsız günlerde, Ferdi Özbeğen’i çalma listelerimize yerleştiren bu şahanelik, Netflix kitaplığına gökten zembille inerek sonunu getiremediğimiz bir övgü şelalesinin muhattabı oldu. Nedir peki iltifatlarımızın sebebi? Yeni Türkiye başlığı altında değişen, çatışan, ötekileşen ve ötekileştiren herkesin hayatlarını ucundan kıyısından birbirine değdirmiş, dört başı mamur bir mozaik var karşımızda. Hepimizin az çok bildiği, ama çoğu zaman doğru kelimeleri seçerek cümleye dökemediği bugüne dair gerçekliğimizi en çıplak hâliyle ekrana taşıyor. Liberali, türbanlısı, Kürt’ü, taşralısı, şehirlisi, oyuncusu, doktoru, gündelikçisi, koruması, imamı, engellisi, Erdoğan ile zengin olanı, kimliğinin gördüğü baskıyı unutmayanı… Berkun Oya’nın son yirmi yılda tümüyle değişmiş bu coğrafyaya dair müşahedesinde, herkes kendine bir yer bulmuş özetle. Politik olarak konumlandığı yer sebebiyle daha iyi tanıdığı kesime bir tık fazla acımasız davransa da dizisinde beliren yüzlere belirlediği koşullar eşit esasında. Tarafsız, mesafeli bir yerden sevilmek, görülmek, duyulmak ihtiyacı güden bizim insanımızı gözlemlemeye koyuluyor. Büyük bir incelikle ve ustalaştığı kalemini oldukça iyi kullanarak hem de. Çok sevdiği yerli sinemacılardan miras kalan kadrajlarına biçimsizce şehirleşmiş İstanbul’u, bu dev kaosun içerisinde tıkılıp kaldığımız fanusları da hafızalarda yer edinecek kareler yaratarak monte etmiş. Her şeyden evvel çok da temiz, özgün bir sinema diliyle dikilmiş karşımıza. Bir Başkadır’da koltuğa kondurulmuş yatak yastığından aile babasının eline tutuşturulmuş tabletine kadar eksiksiz bir habitat yaratılmasını, tıkır tıkır işleyen sorunsuz kurguyu, nostaljik öğeleri eskiye özlem için değil bugün ile dünün arasındaki bağın o kadar da esnek olmadığını hatırlatmak için kullanmasını takdir etmemek imkansız. Ancak başarısının temelinde bambaşka bir şey var bence. Türkiye’nin siyasi anlamda ilerlediği yöne tamamen aldırış etmediğini söylemesek de tek bir ağızdan aynı üslubu benimsemiş anlatıcıların tıkanıp kaldığı yokluk, çıkışsızlık ve taşra üçgenini terk ediyor Berkun Oya. Kendi cümlelerini karakterlerine söyletmek yerine, karakterlerinin kendi cümleleriyle konuşmasına izin veriyor. Yazıyı kapatmadan evvel Öykü Karayel, Fatih Artman, Funda Eryiğit, Tülin Özen, Nesrin Cavadzade ve Defne Kayalar’ın adını anmazsam olmaz. Bige Önal ve ekonomik oyunuyla parlattığı Hayrunnisa karakterine de bir parantez açacağım izninizle. Siyahla beyazdan oluştuğunu sandığımız bir mozaikte bütün renkleri anlatırken kuir sulara girmekten azıcık kaçınan Berkun Oya ufak bir ima bırakmış hem gece kulübündeki sahnede, hem de başörtüsü olmadan kapıya çıktığında babası tarafından hazırlanması için uyarılan Hayrunnisa’nın o “açılma” konuşmasında. Belki de “kaçınmak” dediğim kasıtlı bir eylemin sonucu, bilemiyorum. Hetero olmayan her bireyin hayatının bir noktasında öyle ya da böyle yüzleştiği, dolap kapağı kırdıran sohbetin mikro bir temsili mevcut çünkü burada. Kontrastları bol sandığımız iki dünya arasındaki inkâr edilemeyecek benzerlik beni de dolanıp durduğum eko çemberimden çok güzel alıkoydu. Alkış? Alkış.