Oscar Rehberi ’23: Kısalar

Geleneğin, düzenin, alışılmışın her türlüsünden nefret eden biri olarak Oscar Boy’u yılda bir mutlaka gerçekleştirdiğim yazı serileri ve özel dosyalar üzerine kurmam kendimle her alanda çeliştiğimin bir başka kanıtı diyebilir miyiz? Altın heykelcik çanları çalmaya başlayınca Oscar Rehberi’nin de kurdelesini kesme zamanı geldi. Üç hafta sonra, tam olarak 10 Mart’ta 96. Akademi Ödülleri sahipleriyle buluşacak biliyorsunuz ki. Ben de senelerdir Oscar Rehberi başlığı altında kategori kategori kimler kaçıncı kez aday edilmiş, bahsi geçen dalın kuralları ne, yarış tam şu an ne durumda, kim kazanır kim kazanabilir sohbetleri yapıyorum. Bugün de görüldüğü üzere kısalar, başlangıç noktamız olacak.

Bilenlerin bilmeyenlere iletmesi gerektiği yerden başlayalım. Akademi üyeleri adayları belirlerken sadece kendi kategorileri ve En İyi Film dalında oy kullanıyor. İş kazananları seçmeye geldiğinde ise herkesin her kategoride söz hakkı oluyor. Ama söz konusu kısalar olduğundan durum biraz karışık. Kısa filmlerin adaylarını belirlerken bütün üyeler davet ediliyor. Kısa animasyonda kısalar ve animasyon branşının üyeleri seçimleri yapıyor. Kısa belgesellerde ise yalnızca belgesel branşı adayları belirliyor. Filminizin değerlendirmeye alınması için 40 dakikanın altında olması şart. Hem animasyon hem belgeselseniz, başvurmak için bir kategori seçmenizi rica ediyor Akademi. Bir dizinin yayınlanmamış bir bölümü, televizyon için yapılmış ama yeşil ışık yakılmamış pilot bölümler, reklam filmleri ya da uzun metrajlı bir işin kısa ve ayrık parçasıyla ya da bir öğrenci filmiyle başvurmak bütünüyle yasak.

Değerlendirme için de gösterimle alakalı olarak üç madde sunuyor Akademi: Bir festivalde kısa olarak yarışıp ödül aldıysanız başvurabiliyorsunuz. Akademi’nin Öğrenci Ödülleri’nde dereceye girdiyseniz yine kapılar açılıyor. Ya da altı büyük ABD bölgesinden (Los Angeles County, New York City, The Bay Area, Chicago, Miami ya da Atlana) birinde en az yedi gün, günde minimum bir seans, biletli bir biçimde filminiz gösterilse de yeterli bulunuyor. Sonrasında aday oylaması için hakkı bulunanlar filmleri izliyor ve 15’er kısa sıralıyor. Bu oylar sayılıyor ve en çok destek alan 15 yapım kısa listelerle duyuruluyor. Ardından da kısa listelerden beş film yine sıralı sistemde oylanıyor ve adaylar belli oluyor.

Gelelim bu senenin manzarasına… Kısa film kategorisi uzun zamandır görmediğimiz bir duruma ev sahipliği yapıyor. Büyük bir sinemacı, Wes Anderson var ilk beşte. Şöyle bir geçmişe dönüp bakınca rüştünü ispat ettikten sonra aday edilen büyük yönetmen görmediğimiz için sonucu kestirmek biraz güç. Üstelik Wes Anderson ilk Oscar’ına kavuşma ihtimali epey yüksek olmasına karşın durumu kesinleştirmek için bir kampanya yapmaya da hiç girişmedi. Böyle bir durumda bütün adayları izleyen üyelerin Red, White and Blue’nun kürtaj hakları ve cinsel istismara değinen yapımı anlaşılır mesajlara sahip kısaları pek seven Akademi için biçilmiş kaftan olabilir. Ancak iki sene önce hiç tarzları olmayan bir filmle Riz Ahmed’i ödüllendirdikleri gibi Anderson’ın adına da, hele ki Netflix’ten oldukça kolayca ulaşılabilir bir durumdayken, karşı koyamayacaklarını düşünüyorum açıkçası.

KISA FİLM
Kazanacak: The Wonderful Story of Henry Sugar
Kazanabilir: Red, White and Blue
Kazanmalı: The Wonderful Story of Henry Sugar

Kısa animasyon dalı ise berbat bir yıl geçiriyor. Beş adayın beşi de birbirinden felaket. Genelde mutlak surette birinin diğerleri arasından sıyrıldığına şahitlik ederiz. Bu sene durum böyle değil ne yazık ki. Adaylar açıklandıktan sonraki süreçte aktif bir şekilde kampanya yapan ve beş film arasında en “ulaşılabilir” olan War Is Over biraz daha avantajlı yine de. “Happy XMas (War Is Over)” eşliğinde  savaşın anlamsızlığının altını çizen bir kamu spotunun ödül alacak olması can sıksa da alternatif olarak gösterilen Letter to a Pig, karmaşık olandan uzak duran AMPAS’ın dişine göre değil pek sanki.

KISA ANİMASYON
Kazanacak: War Is Over! Inspired by the Music of John and Yoko
Kazanabilir: Letter to a Pig
Kazanmalı: Umurumda değil.

Üç kategori arasında kayda değer tek yarış kısa belgesel dalında yaşanmakta. İzledikleri yapımlarla duygusal bir bağ kurmaya takılıp kalan üyeleri kalbinden vuracak iki yapım var: Birisi The Last Repair Shop. AMPAS içerisinde de tanınan ve sevilen Kris Bowers’ın tutku projesi adayların açıklandığı döneme de favorilerden biri olarak girdi. Kağıt üzerinde çok kişisel gibi dursa da hayatta izini kaybetmiş herkesin tanıdık bir şeyler bulabileceği, üstelik ABD’deki göçmen deneyimi ve kuir kimlikler üzerine de bir pencere açmakta. Yalnız Nai Nai & Wài Pó, hiç AMPAS’ın tarzı olmamasına karşın günden güne artan uluslararası üyeler sayesinde bir atak yapıp ödülü alabilir gibi geliyor. Oscar’a doğru tahminimi değiştirirsem şaşırmayın!

KISA BELGESEL
Kazanacak: The Last Repair Shop
Kazanabilir: Nai Nai & Wài Pó
Kazanmalı: Island in Between

KISA FİLM

THE AFTER

• Misan Harriman: İlk Oscar adaylığı.
• Nicky Bentham: İlk Oscar adaylığı.

INVINCIBLE

• Vincent René-Lortie: İlk Oscar adaylığı.
• Samuel Caron: İlk Oscar adaylığı.

KNIGHT OF FORTUNE

• Lasse Lyskjær Noer: İlk Oscar adaylığı.
• Christian Norlyk: İlk Oscar adaylığı.

RED, WHITE AND BLUE

• Nazrin Choudhury: İlk Oscar adaylığı.
• Sara McFarlane: İlk Oscar adaylığı.

THE WONDERFUL STORY OF HENRY SUGAR

• Wes Anderson: Sekizinci Oscar adaylığı. Isle of Dogs (2018) ile En İyi Animasyon dalında Spider-Man: Into the Spider-Verse karşısında mağlup oldu. The Grand Budapest Hotel (2014) ile aldığı En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Özgün Senaryo adaylıklarında da Birdman’e yenildi. Moonrise Kingdom’la (2012) En İyi Özgün Senaryo adaylığı aldığında Django Unchained, Fantastic Mr. Fox (2009) ile En İyi Animasyon adaylığı aldığında Up, The Royal Tenenbaums (2001) ile En İyi Özgün Senaryo adaylığı altında ise Gosford Park galip geldi.
• Steven Rales: Üçüncü Oscar adaylığı. Rales daha evvel Wes Anderson filmlerinin yapımcısı olduğu için Isle of Dogs (2018) ile En İyi Animasyon, The Grand Budapest Hotel (2015) ile de En İyi Film kategorisinde aday edilmişti ama Spider-Man: Into the Spider-Verse ve Birdman’e kaybetti.

KISA ANİMASYON

LETTER TO A PIG

• Tal Kantor: İlk Oscar adaylığı.
• Amit R. Gicelter: İlk Oscar adaylığı.

NINETY-FIVE SENSES

• Jerusha Hess: İlk Oscar adaylığı.
• Jared Hess: İlk Oscar adaylığı.

OUR UNIFORM

• Yegane Moghaddam: İlk Oscar adaylığı.

PACHYDERME

• Stéphanie Clément: İlk Oscar adaylığı.
• Marc Rius: İlk Oscar adaylığı.

WAR IS OVER! INSPIRED BY THE MUSIC OF JOHN AND YOKO

• Dave Mullins: İkinci Oscar adaylığı. İlk adaylığını yine bu kategoride Lou (2017) ile almış ama Kobe Bryant imzalı kısa Dear Basketball’a kapatmıştı.
• Brad Booker: İlk Oscar adaylığı.

KISA BELGESEL

THE ABCS OF BOOK BANNING

• Sheila Nevins: İlk Oscar adaylığı.
• Trish Adlesic: İkinci Oscar adaylığı. Daha önce GasLand (2010) ile En İyi Belgesel kategorisinde yarışan Adlesic, ödülü Inside Job’a kaybetmişti.

THE BARBER OF LITTLE ROCK

• John Hoffman: İlk Oscar adaylığı.
• Christine Turner: İlk Oscar adaylığı.

ISLAND IN BETWEEN

• S. Leo Chiang: İlk Oscar adaylığı.
• Jean Tsien: İlk Oscar adaylığı.

THE LAST REPAIR SHOP

• Ben Proudfoot: Üçüncü Oscar adaylığı. Üçüncü Oscar adaylığı. Bu dalın son yıllardaki gediklisi Proudfoot, A Concerto Is a Conversation (2020) ile gelen ilk adaylığında ödülü Colette’e kaptırmıştı. Ama The Queen of Basketball (2021) ile gelen ikinci adaylığında ödülü kazandı!
• Kris Bowers: İkinci Oscar adaylığı. Bowers, yapımcı ortağı Proudfoot’la A Concerto Is a Conversation (2020) sayesinde bu dalda adaylık almış, ama ödülü Colette kazanmıştı.

NAI NAI & WÀI PÓ

• Sean Wang: İlk Oscar adaylığı.
• Sam A. Davis: İlk Oscar adaylığı.